Mánáidgárdemánát vuodjime herggiin Sámi joatkka- ja boazodoalloskuvlla rabas beaivvi, njukčamánnu 2016.
(Foto: Svein Lund)

Guovdageainnu meahcceguovddáš

Fálaldagat skuvllaide ja mánáidgárddiide

Sámi allaskuvlla ođđa vistti, Diehtosiidda, vuođđogeađggi bidjama seremoniija giđđat 2007.
(Foto: Svein Lund)

Meahcceguovddážis leat fálaldagat oahppoásahusaide, mánáidgárddi dási rájes gitta allaskuvlla/universitehta dássái. Mis leat sihke báikkálaččat ja Finnmárkku lundui guoskevaš fáttát sihke báikkálaš olbmuid váras ja maiddái sidjiide geat fitnet guossis Guovdageainnus.

Meahcceguovddáš lea easka álgán fálaldagaiguin ja lea dán rádjai:
– lágidan oanehis kurssa (2 diibmosaš) nuoraidskuvlla 9. luohká ohppiide šattuid birra, sihke dákkáriid birra maid mii sáhttit borrat ja dakkáriid maid dálkkodeapmái sáhttit atnit
– lágidan kursa (4 dii.) šattuid birra Sámi joatkkaskuvlla restauránta- ja biepmofágaluohkkái
– čájehan ja muitalan geologiija birra 8. ja 10. luohkkái
– čájálmasaid luoikan nuoraidskuvlii, joatkkaskuvlii ja allaskuvlii
Áiggi mielde sáhtašeimmet fállat boazodoallofáttáid ja eará luondduealáhusaide guoskevaš fáttáid, muđui šattuid, elliid, geologiija ja ekologiijai guoskevaš fáttáid.
Min fálaldagat leat sihke sámegillii ja dárogillii (ja soaitit vel dađistaga fállat eará gielaide maiddái).

Mo sáhtáše skuvllat oažžut ávkki meahcceguovddážis?

– Skuvllat sáhttet meahcceguovddáža neahttasiidduid atnit ávkin oahpahusas. Oahppit sáhttet geavahit meahcceguovddáža diehtogáldon go barget prošeavttaiguin
– Skuvllat sáhttet diŋgot mis čájáhusaid ja diktit daid leat skuvllas oanehit dahje guhkit áiggi.
– Meahcceguovddáš fállá kurssaid feara makkár fáttáid birra ja iešguđet dássái. Sáhttit maiddái ráhkadit kurssaid skuvllaid diŋgoma vuođul, sihke ohppiide ja oahpaheddjiide.
– Skuvla sáhttá boahtit ohppiiguin guovddážii ja oažžut fálaldagaid mat leat heivehuvvon ohppiid agi ja máhtu ektui.
– Oahpaheaddjit sáhttet boahtit ohppiiguin guovddážii ja ieža oahpahit ja atnit ávkki meahcceguovddáža čájáhusain ja čoakkáldagain
– Oahpaheaddjit sáhttet ieža ráhkadit bargguid ohppiide ja adnit ávkki meahcceguovddáža resurssain, dieđuin ja čájáhusain.

Mo skuvllat sáhtáše doarjut Meahcceguovddáža?

̣– Skuvllat sáhtáše fállat meahcceguovddážii govaid, sihke dat mat sis leat vuorkkás, dahje oahppit sáhtáše govvet šattuid, elliid, luonddu ja luondduduohtadeamit
– Oahpaheaddjit sáhtáše addit dieđuid meahcceguovddážii ja fuomášuhttit mo pedagogalaččat lágidit fálaldagaid iešguhtet ahkahaččaide. Oahpaheaddjit sáhtáše evttohit sisdoalu neahttasiidui ja maiddái makkár čájáhusaid buvttadit ja makkár fáttáid meahcceguovddáš berrešii fállat
– Skuvllat sáhtáše addit meahcceguovddážii girjjiid, reaidduid ja diŋggaid maid ieža eai ane ja mat heivejit luonddufágaláš čoakkáldagaide.