Máze luonddureserváhta mihtilmasvuođat leat čáhceeatnamat ja alla sieđgarođut.
(Govven: Svein Lund)

Guovdageainnu meahcceguovddáš / natursenter

Suodjalanguovllut –
Máze luonddureserváhtta

Muhtun mihtilmas šattut Máze luonddureserváhtas: váđohat, joŋat, bealdohoašša, sođđerássi (sohterássi)
(Govven: Svein Lund)

Máze luonddureserváhtta lea gaskal Badje Máze ja Vuolle Máze, luotta ja eanu gaskkas. Dan leat ásahan 2007:s, oassin Finnmárkku valljis lastavuovddi suodjalanplánii. Guovlu lea dušše 0,23 kilomehtera stuoris. 2. Báikki olbmot leat unnán atnán guovllu ja eai leat vuosttildan suodjaleami.

Birasdirektoráhta luonddudiehtobásas lea Máze luonddureserváhtta čilgejuvvon ná:
"Luonddureserváhtta lea vuollegis njárga Guovdageainnu eanus, Ájanjárga, masa dulvi čuohcá. Guovllus lea buorre sieđgavuovdešaddu gos lea eanas ruksessieđga, muhto maiddái eará muorat nu go soahki, duopma, vuovdesieđga ja skáhpi. Muhtun sajiin leat ollu duomat. Miestašattuid dáfus, earret ruksessieđgga, leat maid jieretmuorat, vuovdesieđggat ja gokšessieđggat. Guovllus lea vuorjjit šaddu ja eanas suoinnit ja luvttit. Ruškesruošši, gieddesitnu ja rohtosuoidni šaddet guovllu miehtá, ja vel muhtun sajiin dohppalukti ja gieddesuoidni. Dábáleamos urttat mat šaddet doppe leat niitohoašša (njoammelsuoidni), šlinzefiskesrássi ja gáddevitku. Mihtilmasat leat maiddái lassin niitobiellorássi, vilgesmáđir ja rohtohilsku. Hárvvet leat fas boaresgállárássi ja boallorássi. Sieđgarođuin leat sihke alit šattut nu go alla ja vuollegis rásit ja gáiskkit ja sierranas soahkešlájat dain goike ja unnit šattut fas dulvečuohcci sajiin."

Suodjalanguovllu kárta.
(Kárta: Finnmárkku fylkkamánni)

Suodjalanguovllu kárta.
(Kárta: Norgeskartet.no)

Girdigovva suodjalanguovllus. Reserváhtta lea dat viiddis oktilaš vuovdeguovlu.
(Kárta: Norgeskartet.no)

Finnmárkku fylkkamánni lea bidjan guokte diehtojuohkinplakáhta reserváhttii. Okta lea Badje- ja Vuolle-Máze luotta guoras, luoddaearus dakko gokko dálloluodda manná vulos, reserváhta nuorttadavábealde. Plakáhtta lea oalle ođas ja čálus lea sihke dáro- ja sámegillii. (Deaddel gova vai beasat lohkat olles plakáhta). Dan plakáhtas lea dušše sullii 10-20 mehtera reserváhta rádjái. Čuovvovaš govain oainnát makkár lea eana plakáhta lahka.
(Govven: Svein Lund)

Stuora osiin reserváhtas leat alla sieđggat mat šaddet njuoska eatnamiin mat leat muhtun áigge jagis čázevuolde.
(Govven: Svein Lund)

Ruksessieđga lea okta dain dábáleamos muorain reserváhtas, ja sáhttet šaddat oalle alladin.
(Govven: Svein Lund)

Reserváhtas šaddet ollu jieretmuorjjit.
(Govven: Svein Lund)

Luotta mielde bohtet ollu ruskkat reserváhttii. Ii oktage oro berošteame čorget ruskkaid eret.
(Govven: Svein Lund)

Stuora oasi reserváhtas oainnát lagamusas. Várri duogábealde, nuppe bealde joga, lea Girkočohkka.
(Govven: Svein Lund)

Reserváhta nuppe bealde fas lea eará diehtojuohkinplakáhtta, mii orro leahkime veháš boarráseabbo. Das lea čálus dáro- ja eŋgelasgillii. Dan gávnnat go vuojat ovtta dálloluotta vulos mii manná eanu guvlui, reserváhta oarjjelulábealde. Dat ii leat merkejuvvon luotta gurrii. Plakáhtta lea ovtta luoddaearus, dakko gokko manná dálloluodda reserváhta guvlui. Dohko lea vejolaš guođđit biilla jus fal vuojat veháš vuollelebbui eanu guvlui. Luoddaearus, plakáhta luhtte, sáhtát čuovvut tráktorluotta davásguvlui, ja muhtun moadde čuođi mehtera duohken manná bálggis mii gávvá gurut guvlui. Jus čuovut dan bálgá, de boađát reserváhttii. Dat ii leat merkejuvvon.
(Govven: Svein Lund)

Go čuovvu bálgá 3-400 mehtera de boahtá dát šilta, ja das álgá reserváhtta.
(Govven: Svein Lund)

Golbma dábálaš šattu johgátte- guovllus: duopma, boallorássi ja gieganjuolla (horbmá). Dáppe šaddet earenoamáš ollu duomat, soaitá leat stuorimus duopma gávnnus Finnmárkkus.
(Govven: Svein Lund)

Bálga guovttebealde leat alla sieđggat ja dávjá hoašat (čuotnjáthoašša, seakkagorddet).
(Govven: Svein Lund)

Go geahččá reserváhta bálgás oaidná Guovdageaineanu ja Girkočohka.
(Govven: Svein Lund)

Dáppe šaddet ollu boaresgállarásit, mat rievddadit ollu sihke ivnni ja liđiid sturrodaga dáfus.
(Govven: Svein Lund)

Johkagátti lea ceakko rápma gos leat stuora geađggit, ja dat lea huksejuvvon dulveduvddan, vai eatnu ii bora eatnama. NVE dieđuid mielde dat lei gárvvis 1962:s.
(Govven: Svein Lund)

Stuora oassi luonddureserváhtas lea suhkkes vuovdi ja rohttu man čađa ii leat nu álki vázzit.
(Govven: Svein Lund)

Dán beaivelottáža gávnnaimet bálgá guoras, mii manná reserváhta čađa. Gii diehtá makkár nállái dát gullá?
(Govven: Svein Lund)

Gáldut – Máze luonddureserváhtta:
Kollstrøm, R. E. S. et al.: Finnmárkku valljis lastavuovdi. Finnmárkku fylkkamánni, birassuodjalusossodat. Raporta nr. 2,-1995.
Finnmárkku fylkkamánni: Finnmárkku valljis lastavuovddi suodjalanplána. Gulahallandokumeanta.
Johansen, B. & Karlsen, S. R.: Finnmárkku valljis lastavuovdi – ođđa báikkiid guorahallan ja ovddeš árvvoštallojuvvon báikkiid ođasmahttin. Finnmárkku fylkamánni/NORUT IT. Raporta nr. 1-2005.
Birasdirektoráhtta: Diehtoárka Máze luonddureserváhta birra.